Γράφει η Περσεφόνη Χρυσαφίδου
Αμέτρητες αναλύσεις επί αναλύσεων και έρευνες αμφιβόλου αξιοπιστίας και εγκυρότητας διεξάγονται τα τελευταία χρόνια πάνω στο θέμα της μητρότητας. Γυναίκες, νέες μητέρες, μητέρες που έχουν μεγαλώσει ένα, δύο και τρία και τέσσερα παιδιά, μπαίνουν στο μικροσκόπιο, προκειμένου να εξαχθεί ένα τελικό συμπέρασμα για το πώς βιώνεται η μητρότητα στις μέρες μας, αν θεωρείται επώδυνη για τη νέα μητέρα, σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες ευθύνες που έχει αναλάβει και ποιος πρέπει, εν τέλει, να είναι ο επικρατέστερος τρόπος σκέψης, που θα απαλύνει το πελάγωμά της, όχι μόνο τον πρώτο καιρό, αλλά καθ’ όλη την πορεία του μαγικού και συνάμα κοπιαστικού αυτού ταξιδιού.
Οι μητέρες νέας γενιάς δεν έχουμε πελαγώσει στ’ αλήθεια από την ανατροφή του παιδιού μας. Η καθημερινή φροντίδα ενός (και περισσότερων) παιδιών, όσο κουραστική κι αν είναι τις περισσότερες φορές, μας δημιουργεί μια γλυκιά ρουτίνα μέσα στην οποία νιώθουμε ασφαλείς, τόσο εμείς όσο και τα παιδιά μας. Εκείνο που μας έχει εξουθενώσει ψυχολογικά είναι οι απαιτήσεις που καλλιεργεί εκείνη η μερίδα μαμάδων, που αντιμετωπίζει τα παιδιά σαν αξεσουάρ. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν βάλει ύπουλα το χεράκι τους, ώστε εσύ να νιώσεις ανεπαρκής, επειδή δεν ταιριάζεις στην τσιτάτη, πλην επιμελώς επεξεργασμένη, και ευφάνταστη καθημερινότητα εκείνων των γυναικών, που έχουν μία έρευνα να σου πετάξουν για κάθε προβληματισμό σου.
Τα παιδιά δεν είναι αξεσουάρ, όπως κι εσύ, αγαπημένη μου μαμά δεν είσαι οσιομάρτυρας. Το γεγονός ότι δεν αποδεχόμαστε τις επιλογές που μόνοι μας κάναμε, είναι το μείζον πρόβλημα της δικής μου γενιάς μαμάδων, που αισθάνεται εγκλωβισμένη με το να μένει στο σπίτι με το παιδί και αναζητά δικαίωση κρίνοντας όλες εκείνες τις γυναίκες που αποφάσισαν να αφήσουν στην άκρη δουλειά και καριέρες, για να κάνουν αυτό που για τις ίδιες έμοιαζε με απόλυτη ευτυχία. Είναι η ίδια γενιά που, ναι μεν, φέρνει στον κόσμο παιδιά, μα ο υπέρμετρος εγωκεντρισμός της δεν αφήνει περιθώρια για να αφουγκραστεί τι κρύβεται πίσω από τον παιδικό θυμό, που θεωρεί σπουδαιότερο το ντύσιμο του παιδικού σώματος από την επένδυση του νου, που πιστεύει πως μπορείς να απολαύσεις χωρίς να κοπιάσεις.
Έχει στ’ αλήθεια κάποια σχέση η μητρότητα με αυτά που συναντάς στις αλλεπάλληλες δημοσιεύσεις υστερικής αγάπης; Κάποιες, ελάχιστες φορές, ναι. Αλλά τις περισσότερες μέρες εκείνο που παρακαλάς σαν μητέρα είναι να έρθει το βράδυ να ξεκουραστείς. Τις περισσότερες μέρες μετράς αμέτρητες ώρες αϋπνίας, το άγχος έχει γίνει ο καλύτερος σου φίλος, η ενσυναίσθηση φεύγει τρεχάλα μετά από εκατοντάδες ζημιές και οι τύψεις με τις ενοχές σε συντροφεύουν μαζί με τα δάκρυα κάθε που νυχτώνει και αποφασίζουν τα παιδιά να κοιμηθούν. Οι περισσότερες μέρες περνούν χωρίς να καταλάβουμε πώς, χωρίς να συνειδητοποιούμε πώς αντιδράσαμε στις δύσκολες συνθήκες, χωρίς να μπορούμε να βγούμε από το μυαλό μας, ώστε να κρίνουμε την κατάσταση αντικειμενικά, με χαμένες υπομονές, με πράγματα που έλεγες “εγώ ποτέ”, με φωνές που σε κάνουν να ντρέπεσαι, με χαμένες μάχες και με είδωλα στον καθρέφτη, που δε θυμίζουν τίποτα από εσένα.
Μα, αν είναι τόσο δύσκολη η μητρότητα, γιατί οι γυναίκες εξακολουθούν να θέλουν να κάνουν παιδιά; Γιατί η μητρότητα, μέσα σε όλο αυτόν τον κυκεώνα δυσκολιών, κρύβει την ανιδιοτελή αγάπη, τη συγκίνηση, την περηφάνια, τις στιγμές που λιώνεις και όλα εκείνα που σου δίνουν μία γρήγορη ανάσα και ένα μικρό διάλειμμα, για να μπορέσεις να συνεχίσεις, διατηρώντας σώας τας φρένας.
Το μόνο που πραγματικά χρειάζεται είναι ένας τερματισμός και μία αποσυμφόρηση από το πλήθος τόσων άχρηστων πληροφοριών. Χρειαζόμαστε λίγη παραπάνω λαχτάρα για τα θαύματα που συντελούνται στο σπίτι μας, ενώ είμαστε κουρασμένοι, θυμωμένοι, τσακωμένοι, αποπροσανατολισμένοι και περισσότερη απλότητα στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την μητρότητα. Χρειάζεται, επιτέλους,να κάνουμε μότο το c’ est la vie και να πάψουμε να το παίζουμε drama queens με την πρώτη ευκαιρία. Χρειάζεται να σταματήσουμε να κάνουμε τα πάντα για έναν σκοπό και να ζήσουμε τη μητρότητα με φυσικότητα, χαλαρότητα, λιγάκι πιο παραδοσιακά, μακριά από στημένες λήψεις και παραμυθένια concepts.
Κάποτε, έξω από μία παιδική τουαλέτα άκουσα ένα κοριτσάκι γύρω στα 5 να λέει στη φίλη της πως, όταν μεγαλώσει, θέλει να γίνει η μαμά του Παναγιώτη. Η μητρική μου περιέργεια δεν κρατήθηκε και, όταν τη ρώτησα “ποιο είναι το τόσο φοβερό στη μαμά του Παναγιώτη;”, μου απάντησε πως είναι “μαμά” με όλα τα παιδιά και νομίζω πως κανένας ενήλικας δε θα μου το είχε πει ακριβέστερα.